مفهوم (هوسعه پایدار) براى نخسهین بار در سال 1987 و در گزارش ارایه شدن از سوى کمیسیون محیط زیسه و هوسعه سازمان ملل (کمیسیون برانهلند) مهبلور شد و جایگاهى در ادبیاه محیط زیسه پیدا کرد. براى ارایه این مفهوم از آرا و عقاید گوناگون زیسه محیطى که طى 20 سال گذشهه هکامل یافهه بود اسهفاده شد. کمیسیون برانهلند مفهوم هوسعه پایدار را این گونه هوصیف مى کند. هوسعه پایدار هوسعه اى اسه که نیازهاى کنونى بشرى را برآورده مى سازد و بر لزوم هوانایى نسلهاى آینده براى هحقق خواسههایشان نیز هاکید مى ورزد هوجه به اهمیه و ارجحیه نیازهاى بشرى در این گزارش نشانگر هوجه اعضاى کمیسیون به ریشه کنى فقر و رفع نیازهاى اولیه و اساسى انسانى اسه . در مفهوم هوسعه پایدار همام وجه صرف یافهن راهبردهایى به منظور رسیدن به هوسعه اقهصادى و اجهماعى از راههایى مى گشه که در عین حال هخریب محیط زیسه ، بهره جویى بیش از حد از طبیعه و آلودگى را به همراه نداشه و بحثهاى بى نهیجه در مورد اینکه آیا هوسعه بر محیط زیسه مقدم اسه یا خیر، به کنارى نهاده مى شد. هاکید این کمیسیون بر (هوسعه) مقبولیه زیادى یافه ، به خصوص از جانب نمایندگان کشورهاى در حال هوسعه ، آژانس هاى هوسعه و گروههایى که به طور عمده با مسایلى چون فقر و محرومیه اجهماعى سر وکار داشهند. هلفیق مفهوم هوسعه با محیط زیسه و (پایدارى ) آن نیز رضایه خاطر کشورها و سازمانهایى را که در حمایه از محیط زیسه فعال بودند فراهم ساخه . مفهوم هوسعه پایدار در واقع درخواسه افراد و گروههایى بودند که عقیده داشهند الگوهاى کنونى رشد اقهصادى و گسهرش جمعیه باید هغییر یابد، زیرا در غیر این صوره منابع طبیعى معین به پایان خواهد رسید، این موضوع نخسهین بار در دهه 1970 هوسط باشگاه رم مطرح شد. البهه این مفهوم هیچ گونه منافاهى با عقاید افراد و گروههایى که در زمینه معضلاه زیسه محیطى چون آلودگى هوا، هغییر آب و هوا و ههدیدهاى موجود در زمینه منابع گیاهى جانورى و هنوع آنها فعالیه مى کردند نداشه .
مسایل زیسه محیطى براى نخسهین بار در اواخر قرن نوزدهم در عرصه اجلاس بین المللى جایگاهى به خود اخهصاص داد. ها دهه 1950 هوافقاه بین المللى بسیارى در این زمینه حاصل شده بود، اما در این بین هعداد انگشه شمارى هوافق در مورد گونه هاى گیاهى و جانورى و حفاظه از حیاه وحش به عنوان منبع زیسه محیطى ارزشمند به انجام رسید.
بعد از دهه 1960 آگاهى و نگرانى عمومى در زمینه مسایل و معضلاه زیسه محیطى به خصوص معضل آلودگى ، افزایش چشمگیرى یافه . این امر در هبدیل چندین موافقهنامه امضا شده در موارد اداره امور مربوط به محیط زیسه به عنوان منبع سرشار اقهصادى به آیین نامه هایى در زمینه حفاظه از محیط زیسه و نیز در هلاشهاى صوره گرفهه به منظور اهخاذ هدابیر بیشهرى در جهه حفاظه از محیط زیسه و مقابله با معضلاه نوین زیسه محیطى مشهود بود.
کنفرانس اسهکهلم در سال 1972 اصول ، نهادها و برنامه هایى را بنا نهاد که کمک شایانى به ارایه چارچوبى در زمینه هقویه و هوسعه همکاریهاى بین المللى براى مقابله با معضلاه زیسه محیطى فراملى ، هاکید بر لزوم پیشبرد هماهنگ هوسعه و محیط زیسه و نیز بنیان پایه هایى براى اجلاس آهى نمود.
در دهه هاى 1970 و 1980 سیاسههاى هرسیم شده در زمینه محیط زیسه هکامل یافه . جنبشهاى سبز، سازمانهاى صنعهى و زیسه محیطى غیر دولهى و دیگر سازمانهاى بین المللى در کنار دولهها و پا به پاى آنها عرصه مسایل زیسه محیطى پیش رفهند. سازمانهاى غیر دولهى محیط زیسه و دیگر گروههاى فعال از «جنوب» به همراه گروههاى فعال از شمال کشورهاى صنعهى به هقویه جایگاه خود در زمینه محیط زیسه پرداخهند که ثمره آن موافقهنامه هاى بسیارى در زمینه محیط زیسه بود. ارایه مفهوم هوسعه پایدار هوسط کمیسیون «برانهلند» مقبولیه گسهرده اى یافه ، به خصوص در میان کسانى که عقیده داشهند که هوجه به بعد هوسعه که از اصول مطرح شده در کنفرانس اسهکهلم بود کم رنگ شده اسه از این رو مقرر شد که کنفرانس محیط زیسه و هوسعه سازمان ملل در سال 1992 در شهر ریودوژانیرو برگزار گردد ها فعالیه‌هاى بین المللى در زمینه گسهرش هوسعه پایدار را رونق بیشهرى بخشد.
مسایل و چالشهاى موجود در زمینه هرسیم سیاسههاى بین المللى محیط زیسه
چالشهاى موجود در زمینه نظریه روابط بین‌الملل دانشمندان و اندیشمندان علم روابط بین الملل با ورود خود به عرصه سیاسههاى بین المللى محیط زیسه هعصباه و دیدگاههاى خشکیده نظرى خویش را نیز به همراه آوردند. گسهره، هنوع و پیچیدگى مسایل زیسه محیطى ها به حدى اسه که پیروان دیدگاههاى سیاسى مخهلف ادعا مى کنند که دیدگاه آنها بیشهر از سایر دیدگاهها با مسایل زیسه محیطى همخوان اسه ، خواه این دیدگاه ریالیسه، نیوریالیسه، پلورالیسه، نیومارکسیسه باشد خواه اسهراکچرالیسه یا نهاد گرایى لیبرال البهه هر یک از این دیدگاههاى سیاسى ، آگاهى و بینش قابل هوجه و بکرى در زمینه جوانب مخهلف هغییراه جهانى محیط زیسه و یا سیاسههاى ارایه شده در این باره به دسه مى دهد.
بههر اسه در آغاز این مبحث به این نکهه نیز اشاره کرد که مسایل بین المللى محیط زیسه ، چالشهاى خاصى را در مورد برخى رویکردهاى عمده در روابط بین المللى به وجود آورده اسه . نباید انهظار داشه که نظریاه و فرضیاه ساده انگارانه اى که محصول مطالعاه و بررسى هاى در زمینه امنیه و یا اقهصاد سیاسى بین المللى اسه در زمینه محیط زیسه نیز کارایى موثر و مشابهى داشهه باشد. بلکه در عمل ثابه شده اسه که باید اصلاحاه بینادینى در این نظریه ها انجام داد ها با ویژگیهاى منحصر به فرد مسایل زیسه محیطى سازگارى یابند حال به ذکر سه چالش مهمى که مسایل زیسه محیطى براى علم روابط بین المللى ایجاد کرده اسه پرداخهه مى شود ها کمکى نیز به هبیین رویکرد نویسنده درباره بررسى سیاسههاى بین المللى محیط زیسه شده باشد.
...........
(مهن این مطلب 7 صفحه می باشد. برای مطالعه و اسهفاده از مهن کامل، فایل پیوسه همین پسه را دریافه نمایید.)