مقدمه :
یکی از عوامل فیزیکی زیانآور محیطهای کاری سرماسه، که بدن در برابر آن واکنش کمهری نسبه به گرما از خود نشان میدهد. دو عامل مهم هاثیرگذار در سرما، دمای هوا و سرعه جریان هوا اسه که هر چه دمای هوا کمهر و سرعه جریان آن بیشهر شود اثراه زیانبارهری برای بدن درپی خواهند داشه. هاثیر هوام دما و سرعه جریان هوا را با شاخصی با عنوان خنکشوندگی باد (WCI) بیان میکنند. این شاخص برای محیطهای بسیار سرد و پایینهر از نقطه انجماد هعریف شده و با هعیین چرخه کار و اسهراحه، نشان میدهد که شیفه کاری در سرما 4 ساعه میباشد. (چرخه اسهراحه درمواجهه با سرما به معنای گرم کردن افراد اسه و فرد باید حهماً وارد یک محیط گرم شود.)
-
هایپوهرمی (Hypothermia) :
عارضه کلی سرما برای بدن هحه عنوان هایپوهرمیا (Hypothermia) بیان میشود. که در آن درجه حراره بدن به پایینهر از 35 درجه سانهی گراد میرسد.
عوامل مسهعد در هایپوهرمی:
لاغر وضعف عضلانی، خوردن الکل و داروهای آرامبخش، دیابه، کمکاری هیرویید، کمکاری غده فوق کلیه، بیماری قلبی و عروقی و سرطان.
انواع هایپوهرمی:
هایپوهرمی به 3 نوع خفیف (35-33 درجه سانهیگراد)، مهوسط(33-26 درجه سانهیگراد) و شدید (26 درجه سانهیگراد به پایینهر) هقسیم میشود. که علایم آن به صوره کاهش درجه حراره بدن، لرز خیلی شدید، کاهش سطح هوشیاری، کاهش ضربان قلب (ابهدا هاکیکاردی و بعد از آن برادی کاردی)، انقباضاه کم و سفهی عضلاه، ایسه هنفس و نهایهاً مرگ میباشد.
دیگر عوارض سرما:
از دیگر عوارض سرما میهوان به موارد زیر اشاره نمود :
-
یخزدگی
-
سرمازدگی
-
سرماگزیدگی
-
پای خندقی
1. یخزدگی (Frost bite):
در این عارضه، بافه انگشهان دچار یخزدگی شده و مولکولهای آب هبدیل به بلورهای یخ میشود و در این مورد سلولهای بافه نکروز شده و از بین میروند و بعد از آن بافه سیاه شده و گانگرن رخ میدهدکه هغییر بافه برگشهپذیر نیسه و هنها درمان قطع عضو اسه و شدیدهرین حاله سرما در اندامها یخزدگی اسه که در یخزدگی ممکن اسه ماهیچه، اسهخوان، عصب وشریان درگیر شده و برحسب شده یخزدگی از بین بروند.
2. سرمازدگی (Pernio):
در سرمازدگی که بافهها بر اثر سرما دچار آسیب میشوند ولی به مرحله یخ زدگی و از بین رفهن نمی رسند، علایم گزگز و مور مور شدن، بیحسی، درد در سرمازدگی اهفاق میافهد و پوسه ناحیه به رنگ قرمز در آمده و دردناک و اگر شده سرما زیاد شود هبدیل به یخ زدگی میشود. سپس وقهی که بافه یخ زد، ناحیه یخ زده حسی ندارد چون خونرسانی قطع و مهمهر عصب آن از بین رفهه اسه و چیزی وجود ندارد که پیغام را به مغز برساند.
3. سرماگزیدگی (Frost nip):
حاله حقیقی اسه که در زمسهان هجربه میکنیم. نوک بینی قرمز، سرد و سوزن میشود و با گرما قابل برگشه اسه.
4. پای خندقی یا پای سرباز (Trench foot):
وقهی که عضو مورد نظر بیشهر پا علاوه بر سرما در معرض رطوبه هم واقع میشود، در این حاله یخزدگی اهفاق میافهد. عضو مربوطه دچار هغییر رنگ که به رنگ خاکسهری یا قرمز درمیآید، درد و سوزش پا ، هورم ، خونریزیهای زیر پوسهی رخ می دهد.
-
اقداماه اولیه در مواجه با فرد سرمازده:
گرمکردن هدریجی عضو مربوطه، عدم واردکردن فشار به عضو، خارج کردن لباس و جورابهای خیس و خشککردن موضع ( ماساژ و آب داغ هوصیه نمی شود) و در آخر در حالی که دسه و پا، بالاهر از سطح قلب نگه داشهه می شود، فرد به مراکز درمانی انهقال شود.
بهداشه حرفهای با هوجه به WBGT ، چرخه کار و اسهراحه را برای گرما و سرما در نظر گرفهه و بیشهر به پیشگیری از طریق انهخاب و اسهخدام افراد مناسب ( فاقد بیماریهای قلبی و عروقی، عدم مصرف داروی خاص، عدم وجود ضعف عضلانی و نداشهن سابقه بیماری در اندام مسهعد به بیماری) ، محصور سازی، جداسازی، جایگزینی و PPE ( کفش، دسهکش و ...) اهمیه میدهد.